Harita arazinin kendisi değildir.
Stephen R. Covey
Alışkanlıklar edinilir, öğrenilir, unutulur.
Her neyse, alışkanlık kolaydır.
Uzmanlar birbirlerinden farklı kelimeler, yöntemler kullansalar da özünde alışkanlık edinmek ve devam etmek için belli bilimsel, uygulanabilir ve işe yarayan formüller vardır.
Covey alışkanlığın 3 bileşeninden bahseder. (Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı)
Bilgi: Ne yapmalı, neden yapmalı?
Beceri: Nasıl yapmalı?
Arzu: Yapma isteği, motivasyon
B. F. Skinner’ın modeli:
Uyarıcı
Tepki
Ödül
BJ Fogg Davranış Modeli ( Tiny Habits)
Motivasyon
Yetenek
Tetikleyici
Charles Duhigg (Alışkanlıkların Gücü)
İşaret
Rutin
Ödül
James Clear (Atomik Alışkanlıklar)
İşaret
İstek
Tepki
Ödül
Yukarıda gördüğün gibi aslında her uzmanın kendi kelime seçimleri ile kurduğu benzer bir sistem var. Uygulanabilir, hayata geçirilebilir. Sonuç alınabilir.
Kocaman bir ama.
Alışkanlık kazanmak, devam ettirmek önemlidir.
Ama.
Daha önemli olan doğru yol haritasıdır. Elinde yanlış harita var ise gitmek istediğin yere ulaşamazsın.
Güzel alışkanlıklar edinebilirsin, davranışlarını, tutumlarını değiştirebilirsin ama İstanbul haritası ile Ankara’da gitmek istediğin yere gidemezsin.
Ama elinde Ankara’nın haritası var ise işte o zaman çaba önemlidir. Tutum fark yaratır.
Önceliğin gitmek istediğin yeri bilmek olmalı.
Merdiveni doğru duvara dayamalısın.
Yol değişebilir, hiç önemli değil ama değerlerin değişmez.
İsteklerin, değerlerin ile uyumlu oldukça yolun açıktır.
Beceri kazanılır.
Alışkanlıklar öğrenilir.
Motivasyon gelir.
Tutumlar, davranışlar ile uyumlanır.
Bir alışkanlık edinmeye çalışmadan önce bir otur.
Merdivenin doğru duvara mı dayalı bir bak.
Alışkanlıklara ulaşılması gereken hedefler halinde bakarsan, ulaşmak zorlaşır.
Ulaşsan da kalıcı olmaz.
Alışkanlıklar senin haritandaki sistemlerdir, süreçlerdir.
Tutumların, davranışların…
Kilo vermek bir istektir. Sağlıklı bir yaşam sürmek ise haritandır.
Her gün düzenli spor yapmak, sağlıklı beslenmek iyi alışkanlıklardır.
Bunları düzenli tekrarlamak, süreci yaratır. Süreç doğru haritadır.
Bir hedefe ulaşmak hayatınızı sadece şimdilik değişir. Asıl değişmesi gereken o sonuçlara yol açan sistemlerdir.
James Clear
Sistemi değiştirmek için ise yol haritası gerekir.
- Ne istediğini bilmek.
- Ne istediğini bilirsen bu yolda kazanman gereken becerileri, yetenekleri de bilirsin.
- Ne istediğini bilirsen, en küçük zorlukta motivasyonun kırılmaz, ayağa kalkar devam edersin.
- Ne istediğini bilirsen, davranışların, sözlerin, tutumların bir bütün haline gelir.
- Ne istediğini bilsen, alışkanlık edinmek kolaylaşır.
LaTua 